سابقه کشت پسته در سوریه به 3500 سال پیش از میلاد مسیح و دوران آشوریان باز می گردد. سوریه همواره در جمع پنج تولیدکننده برتر پسته در جهان بوده است و شهر مورَک به عنوان پایتخت طلای سرخ سوریه شناخته می شد. در مورَک بیش از 4000 هکتار زمین زیر کشت پسته بود و بالغ بر 800000 اصله درخت پسته داشت.
در کشور سوریه همانند ایران، ارقام متعدی پشته کشت می شود که تنوع آن به 25 گونه می رسد. 85% از محصول مورَک، از رقم پسته آشوری Ashouri است که رنگ قرمز تیره و درصد بالای پسته خندان مهمترین مشخصات آن است. پسته باتوری Batouri با رنگ متمایز صورتی خود، در حدود 5% از محصول مورَک را تشکیل می دهد. رقم فراگیر دیگر در سوریه پسته علیمی Alimi نام دارد که شاخه های چترمانند آن و خندان شدن پوسته رویی پسته معرف آن است. ارقام دیگر پسته در سوریه شامل بونداکی Bunduki، ناب الجمال Nab Al-Jamal، و ابو رها AbuReha است.
پیش از آغاز جنگ در سوریه، مورَک با تولید 60% از کل پسته سوریه، پیشتاز تولید پسته در این کشور بود و کاشت پسته مهمترین منبع درآمد اهالی آن بود؛ اما امروز مورَک در تامین پسته مردم شهر خودش نیز ناتوان است. با گسترش جنگ در سوریه و حمله متجاوزان به این شهر در سال 2012، درگیری و بمباران های طرفین درگیری بسیاری از زمین های کشاورزی و زیرساخت ها را از بین برد. در نوامبر 2015، شهر به تصرف ارتش آزاد سوریه و گروه تروریستی جیش العزه افتاد. در طول دوران درگیری و تسلط هر یک از گروه های دولتی یا تروریستی بر مورَک، از ورود مردم به باغ هایشان جلوگیری می شد، ماشین آلات و دستگاه های فراوری از بین رفت، پسته های موجود در باغات توسط نیروهای نظامی به سرقت رفت، و تعداد زیادی از درختان به بهانه ایجاد راه های جدید برای ترابری نظامی از ریشه کنده شد و یا در آتش سوخت.
از سال گذشته و پس از این که کشت پسته در سوریه از سر گرفته شد، با توجه به ادامه جنگ در منطقه و شیوع آفات و بیماری ها، کشاورزان شهرهای حماه و ادلب امید چندانی به بارآوری درختان پسته ندارند. همچنین جنگ باعث کوچ اجباری شمار زیادی از ساکنین شمال و غرب شهر حماه، و تخلیه مناطق وسیعی از جنوب ادلب و گسیل آنها به سمت مناطق مرزی با ترکیه شده است. بنابراین کمبود نیروی انسانی در منطقه، کشاورزان را با چالش بزرگی به نام برداشت محصول مواجه کرده است. کاشت پسته در سوریه به طور عمده در مورَک و حومه ادلب و حماه متمرکز است. اما بسیاری از زمین های کشاورزی در کنترل نیروهای دولتی است و یا در نزدیکی پایگاه های ارتش قرار دارد، از این رو بسیاری از کشاورزان به زمین خود دسترسی ندارند یا از ترس هدف قرار گرفتن به اشتباه توسط نیروهای نظامی یا انفجار مین سراغ زمین نمی روند. به همین دلیل زمین ها پر از علف های هرز شده و درختان به انواع بیماری ها مبتلا شده است. تا بحال بیش از 500 هکتار باغ پسته در جریان درگیری ها در آتش سوخته است و آتش سوزی بیش از 800 هکتار زمین را تهدید می کند. بلند شدن علف ها احتمال بروز آتش سوزی در زمین ها را افزایش می دهد. بعضی از باغات پسته در این مناطق تا 100% نابود شده است. به گفته ی اسامه عبدالله، مهندس کشاورزی، بیش از 50% از باغ های پسته این منطقه به دلیل هجوم انواع آفت ها دیگر زایا نیستند و متاسفانه امکان کمک رسانی و تامین کود و آفت کش برای مبارزه با آن نیز هنوز فراهم نیست. سوسک سر شاخه خوار پسته، سوسک ریشه پسته، و پسیل از مهمترین آفاتی هستند که منطقه را به شدت آلوده کرده است. احمد شایب کشاورز سوری، امسال از چهار هکتار باغ پسته خود فقط 400 کیلوگرم پسته به دست آورد، در حالی که که تا قبل از این اتفاقات، یک و نیم تن محصول داشت. اما فروش همین مقدار کم پسته نیز نمی تواند هزینه های کشاورزان را بازگرداند، زیرا هزینه ترابری بار به دلیل از بین رفتن راه ها و پر خطر بودن مسیر بسیار گران است. با وجود تمام این مشکلات و سختی ها، مردم سوریه امیدوارند تا دوباره کشاورزی و تجارت پسته در سوریه را رونق دهند. بازار پسته مورَک به عنوان مهمترین مرکز داد و ستد پسته در سوریه، در سال 2005 در زمینی به وسعت 8000 متر مربع و در مجاورت بزرگراه حلب – دمشق، ساخته شد. جنگ سوریه، بیش از 80% این بازار را از بین برد، اما مغازه داران و بازرگانان مورَک با کمک شورای محلی به پاکسازی بازار پسته پرداختند تا آن را برای سال جدید آماده کنند. شورای محلی تسهیلاتی برای ارتباط مستقیم بین تجار و کشاورزان، و ارتباط بین کشاورزان و سازمان های کمک رسان به منظور جبران خسارت و تامین کود و آفت کش فراهم آورده است.آیا مورَک می تواند با گذر از جنگ و خون و رنج های فراوان، بار دیگر به عنوان پایتخت طلای سبز سوریه بدرخشد؟
1- Syria’s “Golden Tree” Rises Again, Ahmad Obeid, https://syriauntold.com 28 october 2018.2- Unpromising Season: Shelling and Disease Exhaust Pistachio Crop,
اروپا بزرگترین واردکننده و مصرف کننده پسته در دنیا است، اما وقتی مجبور باشند سالانه مبلغ گزافی برای واردات این کالای خوشمزه از آمریکا و ایران صرف کنند، مغز اقتصادی آن ها را به کار می اندازد تا چاره ای بیاندیشند.بدون شک ایران خاستگاه پسته بوده است. در ایر
ان باستان مالکیت و تجارت پسته در دست اشراف و طبقه های بالای اجتماعی بود، چنانچه براساس افسانه ها ملکه سبا عاشق پسته بود و تمام باغ های پسته ی سرزمین تحت سیطره او بود. 300 سال قبل از میلاد و در جریان لشکرکشی اسکندر مقدونی به ایران، پسته به یونان رسید و بعدها در قرن اول میلادی و دوران امپراتور تیبریوس (Tiberius) در رم، پسته وارد ایتالیا و اسپانیا شد.مناطق کشت پسته با گسترش اسلام و حکومت اعراب، افزایش یافت. در دوران جنگ های صلیبی و بعد از آن، تجارت بین سرزمین های اسلامی و اروپاییان رونق گرفت و به خصوص مراودات تجاری بین تاجران ونیزی با بازرگانان سوریه، کالاهای جدیدی را از راه دریا به شمال ایتالیا وارد کرد. به یاد داشته باشید که پسته یکی از محصولات کشاورزی مهم سوریه بوده است. با ورود پسته از ایتالیا به اروپای مرکزی توسط تاجران ایتالیایی، پسته به آن سوی رشته کوه های آلپ رسید. هنوز در تپه های مشرف بر مدیترانه در جنوب فرانسه، درختان وحشی پسته که روزگاری توسط رومیان آورده شد، وجود دارد. اما آیا تغییرات آب و هوایی و دوره های طولانی گرم و خشک، نوید بازگشت گونه های گیاهی مقاوم به خشکی مثل پسته را می دهد؟ژان لویئس ژوزف Jean-Louis Joseph، در منطقه لوبرون Luberon در جنوب فرانسه، ششصد درخت پسته را در میان درختان انگور و زیتون و بلوط کاشته است. او یک رقم پسته یونانی و یک رقم پسته ایرانی را انتخاب کرده، ولی ژوزف به پسته ایرانی بسیار خوش بین است. حداقل پنج سال طول می کشد تا ژوزف بتواند نخستین محصول پسته ارگانیک خود را برداشت کند، اما تا اینجای کار نیز گل های قرمز درختان جوان، او را امیدوار کرده است. ژوزف می گوید: “ما دیوانه نیستیم اما این یک قمار است، و با هر نتیجه ای ما سر جای خودمان می مانیم. اما من مطمئنم که جواب می گیریم، چون تمام درختان من ریشه داده است.” اگرچه امروزه در مناطقی از ایتالیا و اسپانیا، پسته کاشت می شود؛ او امیدوار است سال ها پس از جنگاوران اروپایی که در دوران جنگ های صلیبی پسته را به اروپا آوردند و تاجرانی که در قرن نوزدهم میلادی در بازارهای اروپا پسته می فروختند، این بار به تنهایی درختان پسته را به بار بنشاند. امسال فقط ده هکتار زمین در فرانسه برای کاشت پسته اختصاص داده شده است که بخش بسیار کوچکی از 770000 هکتار زمین پسته در سراسر جهان است، اما انتظار می رود این میزان تا سال آینده به دو برابر افزایش یابد.فرانسه از دیرباز به عنوان بزرگترین تولیدکننده عطر و محصولات آرایشی بهداشتی در جهان مطرح بوده و امروز پیشتاز بلامنازع این صنعت است؛ به گونه ای که درج عبارت MADE IN FRANCE بر روی این محصولات، تضمین کننده کیفیت بالای آن است. با توجه به این که در بسیاری از این محصولات، روغن پسته به کار می رود؛ شاید روزی برسد که روی بسته های محصولات آرایشی و بهداشتی تولید فرانسه بخوانیم: تهیه شده از پسته فرانسوی.
درخت پسته يكي از قديمي ترين انواع درختان در جهان است كه بر اساس شواهد ديرينه شناسي به دست آمده، قدمت آن به ٧٠٠٠ سال پيش از ميلاد مسيح باز ميگردد.
بر اساس افسانه ها در زمان ملكه ي صبا، پسته يك غذاي اشرافي بود و مردم عادي مجاز به كشت اين گياه نبودند. همچنين در ميان عجايب هفت گانه جهان، آورده شده كه بخت النصر تعداد زيادي درخت پسته در باغ هاي معلق بابل داشته است. در تاريخ آمده كه ويتليوس پادشاه روم، در قرن اول ميلادي پسته را از خاورميانه به رم برده است. در تورات در باب چهل و سوم از سفر پيدايش گفته شده كه يعقوب پيامبر هنگام فرستادن فرزندانش به دربار يوسف، توصيه مي كند براي يوسف پسته و عسل هديه ببرند.
بر اساس داستان هاي مسلمانان، پسته غذايي بود كه حضرت آدم از بهشت به زمين آورده است. محمد ابن جرير طبرى پيدايش پسته را با استقرار حضرت آدم در كره زمين هم زمان دانسته و نوشته است گويند ميوه هايي كه خداوند هنگام هبوط به آدم داد سي جور بود. ده نوع ميوه پوست دار، ده نوع ميوه هسته دار و ده نوع ميوه بي پوست و بي هسته . ميوه هاي پوست دار شامل گردو، بادام و پسته. اين روايت را مسعودي مورخ و جهانگرد قرن چهارم نيز در كتاب مروج الذهب و معادن الجواهر نوشته است.
كلمه لاتين Pistacia از اسم آن در زبان فارسي Piste يا Peste مشتق شده است. زبان شناسان لفظ فارسي پسته را يك واژه ايراني بسيار كهن، متعلق به مردم نواحي شمال خراسان دانسته اند كه از گويش مردمان مستقر در محدوده پسته خيز ايالات خراسان در جنوب جيحون منشا گرفته است.
پسته گیاهی است که از دیرباز درنقاط مختلف ایران مورد کشت و پرورش قرار میگرفته است. جنگلهای وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمال شرقی ایران و نواحی هم مرز با ترکمنستان و افغانستان پیشینهای باستانی دارد و تصور میرود که درخت پسته حدود چهار هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است.
سبزوار و سرخس را از قدیمی ترین مناطق کشت پسته ايران میدانند.
پيش از اسلام، بر اساس نوشته هاى مورخين يونان باستان، مصرف روغن پسته و ميوه پسته وحشى در دربار هخامنشيان مرسوم بوده است. در تاريخ آمده عادت پارسیها به خوردن این پسته های وحشی چنان مشهور شده بود که مادها پارسیها را به طعنه «پسته خور» می گفتند. يك مورخ باستان (صد سال پیش از میلاد) روایت کرده است وقتی «آستیاگ می بیند که مادها جنگ را باخته اند، فریاد می کند: وای بر ما، چه دلاورند این پارسیان پسته خور!». مورخ ديگري نقل می کند که کودکان ایرانی به گونه ای تربیت می یافتند که در برابر شداید اقلیمی شکیبا باشند: «در هوای آزاد بخوابند، و از میوه های خودرو مانند پسته و بلوط و گلابی جنگلی بخورند».
در زمان ساسانيان، پسته عمده ترين محصول صادراتي از ايران به ديار چين بوده است. یزگرد سوم، پیش از عقب نشینی از ری به سوی گرگان و سپس بُست (در خراسان)، در نامه ای به مرزبان طوس به او فرمان داد که مقادیر عظیمی از خوراکیهای مغذّی (عسل ، خرما، گوشت نمکسود، گندم و جز اینها) و ضمناً دوهزار بارِ شتر پسته به منظور مقاومتی طولانی در برابر سپاه عرب تهیه و در دژهای خراسان ذخیره کنند.
پس از اسلام بر اساس نوشته هاى جهانگردان و سياحان، عمده مزارع پسته در ايران در نواحي جنوب خراسان قديم شامل مناطقي در افغانستان امروزى و خراسان ايران امروزى قرار داشته است. در قرن دوم هجرى، در شهر بخارا بازار پسته شكنان ذكر شده. در ايالت هرات، ايرانيان يك سال در قلعه كاليون با خوردن پسته و گوشت نمكسود در برابر حمله ى مغولان مقاومت كردند. ماركوپولو از باغات و بازار پسته ايرانى به وضوح سخن گفته است. در قرن ششم هجرى، سپاهيان سلطان مسعود غزنوي با سوزاندن چوب درختان پسته سبزوار از سرما نجات يافتند.
سابقه کشت پسته در دامغان، سمنان، قزوین، کرمان، رفسنجان، قم و يزد نيز به وضوح ذكر شده است.
مغز هسته زردآلو از نظر ارزش غذایی مشابه آجیل هاست و منبع خوبی برای چربی های مفید، فیبر خوراکی و آهن می باشد. در برخی نقاط دنیا، از مغز هسته زردآلو به جای بادام استفاده می شود. در ایتالیا نوعی نوشیدنی الکلی به نام آمارتو Amaretto، با عصاره مغز هسته زردآلو مزه دار می شود.
ضد سرطان مغز هسته زردآلو هم مثل مغز بادام درختی در دو نوع شیرین و تلخ وجود دارد. از مدت ها قبل مغز هسته زردآلوی شیرین به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و عامل مقابله با عفونت؛ و مغز هسته زردآلوی تلخ به عوان عامل مهم در درمان سرطان معرفی شده است. مغز هسته زردآلوی شیرین به راحتی به عنوان یک خوراکی خوشمزه و در زمره تنقلات مصرف می شود؛ اما مصرف مغز هسته زردآلوی تلخ به دلیل وجود ترکیبات آمیگدالین در آن همواره مورد بحث و مناقشه بوده است.
در مغز هسته زردآلو ماده ای به نام آمیگدالین (لاتریل Laetrile) وجود دارد. شرکت های داروسازی به آمیگدالین را نام تجاری ویتامین B17 داده و آن را به عنوان یک ماده مهم و ضروری عرضه می کنند که به صورت قرص خوراکی یا تزریق عضلانی و وریدی تجویز می شود. آمیگدالین در بدن انسان تبدیل به ترکیبات سمّی سیانید می شود. دانشمندان در مورد نحوه اثر آمیگدالین نظرات متفاوتی دارند. گروهی از دانشمندان عقیده دارند که آمیگدالین قبل از این که به ترکیبات سمّی تبدیل شود، سلول های سرطانی را از بین می برد. گروهی دیگر معتقدند ترکیبات سیانیدی نقش ضد سرطانی دارند و فقط سلول های سرطانی را منهدم می کند، و بنا بر نظر برخی دیگر ترکیبات سیانیدی هم به سلول های سرطانی و هم به سلول های سالم آسیب می رساند.
لاتریل، شکل تصفیه شده ی آمیگدالین است که از سال 1845 در روسیه و از سال 1920 در ایالات متحده آمریکا برای درمان سرطان استفاده می شد. تجویز این ماده در دهه 50 میلادی به علت احتمال سمّی بودن ممنوع شد، اما پس از برگزاری دادگاه های دارویی با حضور سازمان غذا و داروی آمریکا در ایالت های اوکلاهاما، نیوجرسی، از دهه 70 مجدداً مصرف آن آزاد اعلام شد. البته از دهه 80 مصرف لاتریل در ایالات متحده کاهش یافت، اما همچنان بیماران لاتریل را به عنوان معجزه درمان قبول دارند.
در مطالعاتی که در مورد اثر لاتریل بر سلول های سالم و سرطانی جانوران انجام شد، نشان داد که سلول های سرطانی نسبت به لاتریل آسیب پذیری بیشتری دارند. اما نظریه ی جالبی در مورد مکانیزم اثر لاتریل مطرح است: سیانید باعث افزایش محتوای اسیدی سلول های سرطانی و انفجار لیزوزوم های درون سلول می شود. از آنجا که لیزوزوم محل تجمع آنزیم های سلولی است، آنزیم های رها شده باعث نابودی سلول سرطانی و توقف رشد تومور می شوند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
آمیگدالین موجود در مغز هسته زردآلو، با افزایش توانایی گلبول های سفید در حمله به سلول های بیمار، باعث تقویت سیستم ایمنی می شود. همچنین مغز هسته زردآلو باعث افزایش ساخت آنزیم های پانکراس و کبد می شود که به سم زدایی بدن کمک می کند.
تسکین درد
در مطالعات مختلفی که در مورد اثر مصرف مغز هسته زردآلو بر درمان سرطان انجام شد، مهمترین رضایت بیماران از کاهش درد بود. در طب سنتی چین از مغز هسته زردآلو برای تسکین درد مفاصل یا آرتریت استفاده می شد.
کاهش فشار خون
مغز هسته زردآلو به دلیل ایجاد ماده ای به نام تیوسیانات، نقش موثری در کاهش فشار خون دارد. از اوایل قرن بیستم از تیوسیانات برای درمان فشار خون بالا استفاده می شد، اما به دلیل برخی عوارض مصرف، امروزه از مشتقات دیگر آن استفاده می شود. دانشمندان اعتقاد دارند که آمیگدالین موجود در مغز هسته زردآلو، باعث فعال شدن آنزیمی به نام بتا گلوکوزیداز می شود که با اثر بر باکتری های ساکن روده، به کاهش فشار خون کمک می کند.
راهنمای مصرف کنندگان
شاید شما هم معتقد هستید که مغز هسته زردآلو زیاد خوشمزه نیست؛ اما فراموش نکنید که تمام خوراکی های مفید در این جهان خوشمزه نیستند و بلعکس تمام خوراکی های خوشمزه، مضر هستند! با توجه به آن چه که درباره خواص مغز هسته زردآلو گفته شد، شما به دنبال مغز هسته ای هستید که مقدار آمیگدالین آن زیاد باشد. اگر قصد دارید هسته زردآلوهایی که خودتان می خورید، مغز کنید؛ بهتر است زردآلوهای ریزتر را انتخاب کنید. تجربه نشان داده که مغز هسته زردآلوهای درشت، آمیگدالین کمتری دارد. اما اگر به دنبال خرید مغز هسته زردآلو از فوشگاه هستید، باید به شانس و اقبالتان امیدوار باشید.
از شایعاتی که درباره مسمومیت با مغز هسته زردآلو در فضای مجازی منتشر شده است، نترسید چون مغز هسته زردآلو به هیچ عنوان سیانور ندارد. مسمومیت با آمیگدالین فقط در صورتی ممکن است که شما مقدار بسیار زیادی مغز هسته زردآلوی تلخ بخورید که البته خوردن این مقدار، برای کمتر کسی امکان پذیر است. اما توصیه می شود همراه با خوردن مغز هسته زردآلو، از غذاهای حاوی ویتامین C کمتر استفاده کنید. در بیمارانی که تحت درمان با لاتریل بودند و همزمان از مکمل های خوراکی ویتامین C تغذیه می کردند، عوارض جانبی مسمومیت بیشتر گزارش می شد.
برگه زردآلو و قیسی . تابستان با میوه های رنگارنگی که دارد، فصل خوردنی های خوشمزه است. زردآلو یکی از پرطرفدارترین این میوه هاست که هم میوه تازه و هم برگه خشک شده آن خوش خوراک است و جالب اینجاست که حتی مغز هسته آن نیز خاصیت دارد. زردآلو معمولاً به عنوان میان وعده و یا تنقلات روزانه مصرف می شود و برخی نیز عادت دارند برگه زردآلو را به صورت ترکیب با آجیل (مثل آجیل شب یلدا و جهارشنبه سوری) می خورند.
همانطور که از ظاهر و رنگ زردآلو پیداست، در نگاه اول می شود حدس زد که سرشار از بتاکاروتن است. زردآلو منبع غنی آنتی اکسیدانها است. بعضی از این آنتی اکسیدان ها، همان ویتامین های معروف هستند و برخی دیگر، آنتی اکسیدان های منحصربفردی هستند که کمتر در سایر خوراکی ها یافت می شود. در زردآلو مقدار زیادی آنتی اکسیدان های ویتامین A، ویتامین C، ترکیبات فنولی از قبیل فلاوونوئیدها وجود دارد. آنتی اکسیدان ها نقش بسیار مهمی در سلامت بدن ایفا می کنند. این ترکیبات با رادیکال های آزاد و مولکول های خطرناکی که به سلول های بدن آسیب می رسانند مقابله کرده و موجبات حذف ترکیبات سمی از بدن را فراهم می کنند.
کاروتنوئیدها و گزانتوفیل ها از ترکیبات مهم موجود در زردآلو، در سلامت چشم، محافظت از شبکیه و تقویت قوای بینایی نقش دارند. همچنین این ترکیبات در پیشگیری از پیرچشمی دخالت دارند.
اگر اهل چای سبز هستید، حتماً نام کاتچین ها، گروهی از ترکیبات گیاهی مفید موجود در برگ چای سبز را شنیده اید. زردآلو منبع خوبی از کاتچین ها است که اثر ضد التهابی قوی دارند. اثر ضدالتهابی در بدن از اهمیت بالایی برخوردار است، برای مثال عدم التهاب عروق خونی، از تخریب رگ ها جلوگیری کرده و ضمن تسهیل جریان خون به کنترل فشار خون کمک می کند.
حتما یادتان هست که از بچگی و با شروع فصل تابستان، خوردن میوه های نوبرانه از جمله زردآلو یکی از سرگرمی های ما بود. اما مادران همیشه نگران بودند که ما اسهال نشویم. علت اسهال ناشی از مصرف زیاد زردآلو، وجود مقدار زیاد فیبر در آن است. درست است که فیبر خوراکی زردآلو فواید زیادی دارد: از جمله کمک به کاهش سطح کلسترول خون، تقویت دستگاه گوارش، جلوگیری از یبوست، تسهیل حرکات روده بزرگ، پیشگیری از سرطان کولون، کمک به مدیریت وزن مناسب، جلوگیری از افزایش وزن؛ اما مصرف زیاد فیبرهای خوراکی باعث اسهال می شود.
مصرف زردآلو و برگه زردآلو برای زنان باردار بسیار مفید و سرشار از خاصیت است. زنان باردار باید به این نکته توجه داشته باشند که هر آن چه می خورند، در حقیقت غذای خودشان و نوزادشان است. پس با مصرف زردآلو می توانند مقدار مناسبی پروتئین، اسید فولیک، ید، کلسیم و آهن را دریافت کنند. البته فراموش نکنید که اگر قصد مصرف زردآلوی خام دارید، حتما به دقت آن را بشویید؛ و در صورت مصرف برگه زردآلو، از نوع آفتابی و بدون مواد نگهدارنده استفاده شود. در مورد تفاوت انواع برگه ها و آلوجات، بخش مواد نگهدارنده در خشکبار را مطالعه کنید. مهمترین مزایای مصرف زردآلو یا برگه زردآلو برای زنان باردار را می توان در موارد ذیل خلاصه کرد:
⦁ سرشار از ویتامین A و مواد معدنی از قبیل فسفر، پتاسیم، آهن و کلسیم
⦁ وجود مقادیر مناسب آهن، مس و کبالت، از کم خونی در طول بارداری جلوگیری می کنند. کم خونی در دوران بارداری ممکن است نتایج بسیار خطرناکی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
⦁ مادران باردار برای تامین نیازهای تغذیه ای جنین، روزانه حداقل 300 کالری بیشتر نیاز دارند. زردآلو می تواند در کنار تامین این انرژی، فواید دیگری نیز داشته باشد.
⦁ سرشار از رتینول.
⦁ غنی از آهن برای جلوگیری از کم خونی مادر و جنین.
⦁ زردآلو سرشار از انواع مواد معدنی است و همین امر، آن را به عنوان یک خوراکی مفید برای کمک به بهبود کم خونی، سل، آسم، برونشیت و مسمومیت معرفی می کند.
⦁ مفید برای سلامت پوست. زردآلو غنی از ویتامین A است و به همین دلیل نقش مهمی در رفع جوش های پوستی و سلامت پوست دارد.
⦁ لیکوپن (Lycopene) موجود در زردآلو، خاصیت ضد سرطانی دارد و همچنین از اکسید شدن کلسترول خون جلوگیری می کند. اکسید شدن مولکول های کلسترول، یکی از مهمترین دلایل بیماری های قلبی عروقی است.
⦁ ضد انگل. مصرف زردآلو به کشتن کرم های روده ای کمک می کند.
⦁ ضد سنگ کیسه صفرا.
⦁ ضد سرطان. زردآلو به دلیل محتوای بالای ویتامین A، در کاهش خطرپذیری ابتلا به سرطان در اندام هایی که بافت پوششی (epithelial tissue) دارند نقش دارد.
خواص شگفت انگیز کرنبری چند سالی است که در برخی آجیل فروشی ها نوعی میوه خشک از خانواده تمشک ها، به نام کرانبری دیده می شود. کرانبری در شمال اروپا و کانادا و نقاطی از آمریکای جنوبی به وفور یافت می شود اما معروفترین نوع آن که به صورت تجاری کشت می شود، در شمال آمریکا و کانادا وجود دارد. میوه تازه کرانبری بسیار ترش است و از این رو این میوه بیشتر به صورت مخلوط با آبمیوه، میوه خشک، انواع سُس ها، و یا مکمل های غذایی مصرف می شود. در داروخانه ها شما می توانید انواع مکمل های غذایی بر پایه کرانبری از قبیل کپسول، شربت و عصاره را پیدا کنید. کرانبری حاوی مجموعه ای از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی مفید است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
همان گونه که گفتیم کرانبری از خانواده بری berry است و در مورد نام کرانبری چنین تصور می شود که وقتی نخستین گروه از مهاجرین اروپایی به آمریکا با این گیاه مواجه شدند، به دلیل شباهت گیاه کرانبری(شامل گل و ساقه و گلبرگ) به مرغ ماهیخوار، آن را کرانبری نامیدند. Crane bird در زبان انگلیسی نوعی مرغ ماهیخوار بزرگ است. در قرن هفدهم میلادی، به این میوه تمشک خرسی یا bearberry گفته می شد، چون خرس ها عاشق خوردن آن هستند.
در مورد کاشت کرانبری بد نیست بدانید که این میوه را روی سطح دریاچه های کوچک و به صورت شناور بر آب پرورش می دهند. همین امر صحنه های جالبی را هنگام برداشت کرانبری ایجاد می کند که در تصویر زیر می بینید.
در دنیای میوه ها، کرانبری یکی از غنی ترین میوه ها از نظر میزان آنتی اکسیدان است. پس پیشنهاد می کنیم تا از کرانبری به عنوان تنقلات، یا هنگام درست کردن کیک و دسر استفاده کنید تا از خواص بی نظیر آن از جمله مبارزه با رادیکال های آزاد، مقابله با التهاب سلولی، تقویت سیستم ایمنی و بسیاری فواید دیگر بهره مند شوید.
در حدود 90% از محتوای میوه تازه کرانبری را آب تشکیل می دهد، و مابقی آن بیشتر حاوی کربوهیدرات و فیبرهای خوراکی است. پس مشخص است که میوه خشک کرانبری در وهله نخست شامل کربوهیدرات و فیبرهای خوراکی است. کربوهیدرات های کرانبری شامل قندهای ساده مثل ساکارز، گلوکز و فروکتوز است. مجموعه ترکیبات مغذّی و آنتی اکسیدان کرانبری، اثر ضد التهابی قوی روی دستگاه قلبی عروقی، دستگاه گوارش و حفره دهانی دارد.
ویتامین C موجود در کرانبری آنتی اکسیدان قدرتمند و شناخته شده ای که نقش مهمی در سلامت پوست و عضلات و استخوان ها دارد. ویتامین E مهمترین آنتی اکسیدان محلول در چربی بدن است و با رادیکال های آزادی که به ساختارهای دارای چربی سلول ها آسیب می رسانند مبارزه می کند. با توجه به این ویژگی، ویتامین E دارای اثر ضد التهابی قوی و به خصوص کاهش نشانه های بیماری هایی مثل آسم، اوستئوآرتریت و روماتوئید است. همچنین ویتامین E خطرپذیری ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش داده، شدت و فراوانی علایم یائسگی در زنان را تخفیف داده، و از پیشرفت عوارض دیابت جلوگیری می کند. ویتامین E یکی از مهمترین آنتی اکسیدان های موجود در ذرات کلسترول است که از اکسید شدن کلسترول توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کند. ذرات کلسترول فقط در صورت اکسید شدن، به دیواره رگها می چسبند و در نهایت باعث تصلب شرایین، انسداد عروق و سکته قلبی می شود. ویتامین E نقش بسیار مهمی در حفاظت در برابر بیماری های قلبی عروقی دارد. ویتامین K یکی از ترکیبات مهمی است که در فرایند انعقاد خون، دردهای قاعدگی زنان و بهبود گردش خون نقش دارد. مس و منگنز جزوی از ساختار یکی از مهمترین آنزیم های سم زدای بدن که با رادیکال های آزاد مقابله می کند، می باشند.
در بروز عفونت های باکتریایی در بدن، همیشه اولین مرحله اتصال یا چسبیدن باکتری ها به سطح سلول ها است. در سطح خارجی باکتری ها، انواع مولکول ها و ساختارهای سلولی وجود دارد که قابلیت اتصال به سلول های بدن را برای باکتری فراهم می کند؛ و در صورت مناسب بودن سطح سلول، عمل اتصال صورت می گیرد. عفونت مجاری ادراری یکی از شایع ترین عفونت های باکتریایی به خصوص در زنان است که به دلیل حمله باکتری E.coli به دیواره داخلی مثانه و مجاری ادراری رخ می دهد؛ این بیماری همچنین در افراد مبتلا به بیماری MS نیز شایع است. در مورد دیگری می توان از باکتری هلیکوباکتر پیلوری نام برد، که با اتصال به دیواره معده به عنوان عامل مهمی در ایجاد زخم معده و سرطان معده شناخته شده است. باکتری P.gingivalis عامل بیماریزای دیگری است که به بافت پوششی لثه می چسبد و یا با مولکول ها و پروتئین های حفره دهانی واکنش داده و به بافت دهان و دندان آسیب می رساند. درمان شایع برای این بیماری ها، استفاده از آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری ها است؛ اما امروزه درمان جایگزینی وجود دارد که در آن از ترکیباتی استفاده می شود که از اتصال باکتری به سطح سلول ها جلوگیری می کند. ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در کرانبری می تواند از اتصال این باکتری ها به سلول های پوششی بافت ها جلوگیری کند و از این رو نقش منحصربفردی به این خوراکی می دهد. همچین مصرف کرانبری باعث می شود تا اسیدیته (pH) مجاری ادراری کاهش یابد و شرایط برای بقای باکتری های بیماریزا سخت شود. در کرانبری انواع آنتی اکسیدان های گیاهی یافت می شود که بیشتر از نوع پلی فنولی می باشد. جالب است بدانید که بیشتر ترکیبات آنتی اکسیدانی کرانبری در پوست آن وجود دارد. یکی از مهمترین این ترکیبات، پروآنتوسیانیدین های نوع A است که نقش مهمی در جلوگیری از اتصال باکتری ها به سلول های بدن دارد. به دلیل وجود کوئینیک اسید quinine acid در کرنبری، مصرف متعادل آن از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند.
کرانبری به جز مواد معدنی و ویتامین های متفاوتی که دارد، سرشار از انواع ترکیبات آنتی اکسیدان است که با رادیکال های آزاد و مولکول های خطرناکی که به سلول های بدن آسیب می رسانند و یکی از مهمترین عوامل بیماری های قلبی و سرطان هستند، مبارزه می کند. برخی از مهم ترین آنتی اکسیدان های موجود در کرانبری عبارتند از:
آنتوسیانین ها. این ترکیبات علاوه بر توانایی مقابله با رادیکال های آزاد، در کاهش وزن، کاهش سطح کلسترول خون، و مبارزه با سلول های سرطانی سینه دخالت دارند.
کوئرستین ها. این ترکیبات شاید قوی ترین آنتی اکسیدان موجود در کرانبری هستند که اثر ضد التهابی بسیار قوی دارند. کوئرستین ها در کاهش نشانه های آلرژی، بهبود درد مفاصل، و کاهش التهاب دیواره سرخرگ ها نقش دارند.
بنزوئیک اسید. یک عامل مهم آنتی بیوتیک که شاید مهم ترین دلیل توانایی کرانبری در مقابله با عفونت های باکتریایی باشد. تاثیر کرانبری در درمان آکنه، عفونت های مجاری ادرار و مثانه تا حد زیادی وابسته به حضور این ترکیبات است.
اپی کاتچین ها. این مواد در چای سبز و شراب قرمز نیز وجود دارند و به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، سرطان و آلزایمر کمک می کنند.
کرانبری مانند دیگر اعضای خانواده تمشک از جمله توت و شاه توت، و همچنین مانند تمام میوه های قرمز رنگ از قبیل انار و زرشک و عناب دوست بسیار خوبی برای قلب است. ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در کرانبری از قبیل پروآنتوسیانیدین ها و آنتوسیانین ها در سلامت قلب و دستگاه عروقی نقش بسیار مهمی دارند. مصرف کرانبری می تواند باعث افزایش سطح کلسترول خوب خون، کاهش سطح کلسترول بد خون در افراد دیابتی، محافظت از مولکول های کلسترول در برابر اکسید شدن، کاهش سختی عروق در بیماران قلبی، کاهش فشار خون، و کاهش سطح هموسیستئین خون شود. مجموعه این خواص در کاهش خطرپذیری ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دخالت دارد.
یکی از مهمترین دلایل بیماری هایی از قبیل سرطان، بیماری های قلبی، دیابت و بیماری های نقص ایمنی در جوامع توسعه یافته، فرایندهای التهابی inflammation است. آنتی اکسیدان های موجود در کرانبری، اثر ضد التهابی قوی دارند که این ترکیبات مانع از فعال شدن آنزیم هایی می شوند که در روند بیماری های قلبی عروقی نقش دارند. مصرف کرانبری با کاهش کلسترول بد خون، کاهش فشار خون، رقیق کردن خون، کاهش التهاب و بهبود جریان خون نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سکته دارد.
مطالعات ثابت کرده که مصرف کرانبری در کاهش علایم سرماخوردگی و آنفلوانزا نقش دارد. کرانبری توانایی افزایش سیستم ایمنی بدن را دارد که شاید این خاصیت ناشی از وجود ویتامین C و پروآنتوسیانیدین ها در آن باشد. همچنین بر اساس تحقیقات دانشمندان، همکاری بین سه نوع آنتی اکسیدان قدرتمند موجود در کرانبری شامل رزوراترول resveratrol، پیکاتانول piceatannol و پتروستیلبن pterostilbene باعث هرچه قدرتمندتر شدن سیستم ایمنی بدن می شود. جالب اینجاست که اثر این همکاری در حضور منگنز و ویتامین C شدیدتر می شود و حکمت طبیعت به گونه ای است که کرانبری نیز سرشار از منگنز و ویتامین C می باشد. همچنین اثر مصرف کرانبری روی جمعیت باکتری های روده، به افزایش توانایی سیستم ایمنی بدن منجر می شود.
نقش کرانبری در سلامت دستگاه گوارش شامل مجموعه ای از فواید از قبیل ضد اسهال، ضد عفونی کننده، ادرار آور، و سم زداست. کرانبری می تواند در رفع نفخ شکم موثر باشد. یکی دیگر از مزایای مصرف کرانبری، تعدیل جمعیت باکتری های ساکن روده (افزایش جمعیت باکتری های مفید و کاهش جمعیت باکتری های مضر) است و از این نظر، اثر پروبیوتیک دارد. این امر باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش، کاهش خطر یبوست و اسهال، کاهش اثر اسید معده، افزایش قدرت ایمنی بدن و افزایش بازجذب مواد مغذّی در روده می شود.
اگر از داروهای رقیق کننده خون از قبیل وارفارین(کومادین) استفاده می کنید، از مصرف بیش از اندازه کرانبری خودداری کنید؛ زیرا مصرف همزمان این دو می تواند اثر دارو را تشدید کرده و منجر به خونریزی شود.
در کرانبری مقدار کمی اگزالات وجود دارد که مصرف زیاد آن ممکن است به افزایش غلظت اگزالات و کلسیم در ادرار منجر شود. بنابراین در زمان انجام آزمایش ادرار، می تواند باعث بروز خطا در نتیجه آزمایش شود.
خواص شگفت انگیز کشمش . کشمش یکی از خشکبار پرطرفدار است که در انواع متفاوت و رنگ های مختلف سبز و سیاه و زرد وجود دارد، به عنوان خوراکی توجیبی از قدیم در جیب بچه های مدرسه بوده، و به عنوان جزئی از ترکیب غذاها یا در کنار غذای اصلی هم کاربرد دارد.
حتماً تا بحال کشمش را در غذاهایی مثل عدس پلو و کشمش پلو، یا در کنار غذاهای اصلی داخل ماست و خیار و بعضی سالادها امتحان کرده اید. در آشپزی ایرانی از خشکبار مختلف به خوبی بهره گرفته شده است و این نکته خود نشانگر غنای ارزش تغذیه ای سفره ایرانی است.
کشمش در حقیقت خشک شده میوه انگور است و از این رو بر اساس انواع انگورها، انواع مختلفی از کشمش نیز وجود دارد. امروزه کشمش به دو صورت طبیعی (خشک شده زیر نور خورشید) و مصنوعی (خشک شده در دستگاه های مخصوص یا با استفاده با مواد نگهدارنده) تهیه می شود. این میوه خشک، دارای ارزش تغذیه ای بسیار بالایی است که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
از زمان های قدیم، انگور خشک شده به علت سهولت نگهداری و جابجایی یکی از مهمترین خوراکی های فصول سرد سال بود. شیوه سنتی و طبیعی خشک کردن انگور که قرار دادن آن در معرض نور آفتاب بود، طعم و مزه انگور را تا حد زیادی حفظ می کرد و انگور خشک، یک منبع انرژی خوب برای زمستان به شمار می رفت. اگرچه تصور می شود پیش از این که انسان به کشت انگور بپردازد، انگور و کشمش به طور طبیعی در محیط وجود داشته و انگورهای خشک شده روی درختان به انسان یاد داد تا انگور را به این شکل فراوری و نگهداری کند.
در بررسی ارزش غذایی کشمش، نکات جالبی دیده می شود که تا حدی آن را به عنوان یک خوراکی سرشار از مواد مغذّی از دیگر انواع خشکبار متمایز می کند:
فاقد هرگونه چربی اشباع و کلسترول است.
غنی از هر دو نوع فیبرهای خوراکی(محلول و غیرمحلول) است که در سلامت دستگاه قلبی عروقی نقش دارد.
سرشار از فروکتان ها است که خاصیت پری بیوتیکی داشته و به سلامت روده بزرگ کمک می کنند.
منبع غنی اسید تارتاریک که این ماده توسط باکتری های روده تخمیر شده و به بهبود عملکرد روده ها کمک می کند.
کشمش یکی از غنی ترین خوراکی ها از نظر ماده معدنی بورون که برای سلامت استخوان ها و مفاصل ضروری است.
سرشار از انواع ترکیبات فنولی است که خواص آنتی اکسیدانی دارند.
خواص شگفت انگیز کشمش . کشمش منبع خوبی از کلسیم است و علاوه بر آن دارای ترکیباتی است که به جذب کلسیم در بدن کمک می کند. کشمش سرشار از ماده معدنی بورون است. مطالعات مختلف نشان داده که وجود ماده معدنی بورون برای رشد و نگهداری استخوان ها، مفاصل و غضروف های بدن لازم است. عوارض فقدان بورون در کاهش استقامت استخوان ها به ویژه در زمان کمبود کلسیم، منیزیوم و ویتامین D بیشتر نمود پیدا می کند. همچنین بورون باعث می شود تا استخوان ها کلسیم کمتری از دست بدهند و بدین ترتیب از پوکی استخوان جلوگیری می کند. از این رو در سلامت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان نقش مهمی را بر عهده دارد. این نکته به خصوص در زنان میانسال و یائسه که بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. کمبود بورون می تواند با افزایش احتمال بروز آرتریت و ورم مفاصل نیز ارتباط داشته باشد.
پتاسیم موجود در کشمش باعث افزایش توانایی ارتجاعی رگهای خونی و کاهش سختی عروق شده و از این رو در کاهش فشار خون نقش مهمی را ایفا می کنند. همچنین پتاسیم در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه عمل می کند.
ترکیبات موجود در کشمش از پوست در برابر آسیب رسانی رادیکال های آزاد محافظت کرده و به بازسازی و ترمیم آن کمک می کند. کشمش ضد پیری پوست است و از بروز چین و چروک پوست ناشی از کهولت سن جلوگیری می کند. همچنین کشمش در ترمیم لکه ها و جوش پوست نقش دارد. کشمش غنی از آهن است و لذا به سالم سازی مو کمک می کند. کشمش در تقویت رشد مو، جلوگیری از ریزش مو نقش دارد و یک ضد شوره طبیعی است. برای این که بیشترین استفاده را از آهن موجود در کشمش ببرید، سعی کنید کشمش را با غذاهای غنی از ویتامین C مصرف کنید.
کشمش یک غذای مفید برای سلامت چشم است و در جلوگیری از بروز آب مروارید و بسیاری از اختلالات چشم نقش مهمی را ایفا می کند. همچنین در تقویت قدرت دید در سنین بالا و بهبود پیرچشمی موثر است.
در بین افرادی که میوه و سبزیجات کمی مصرف می کنند، فعالیت بدنی پایینی دارند، بیشتر از فست فود و غذاهای آماده استفاده می کنند، و به خصوص افراد مسن، یبوست یک از مشکلات شایع گوارشی است. مهمترین علت یبوست، کمبود فیبر خوراکی در رژیم غذایی است. از آنجا که محتوای فیبر خوراکی در کشمش بالاست، مصرف آن در درمان و جلوگیری از یبوست تاثیر مثبت دارد. تحقیقات نشان داده که رژیم غذایی سرشار از فیبر خوراکی تاثیر یه سزایی در کاهش خطر ابتلا به یبوست، بیماری های قلبی عروقی، دیابت، سرطان روده بزرگ و چاقی دارد. کشمش منبع خوبی از فیبر است. یکی از مهمترین و شناخته شده ترین مزایای فیبر، کمک به سلامت روده بزرگ است. در نتیجه ی تخمیر فیبر توسط باکتری های موجود در روده، ترکیباتی آزاد می شود که برای سلول های پوششی روده مفید است. همچنین فیبر با تسهیل حرکت مدفوع در روده، باعث می شود مواد سمی زمان کمتری در روزه باقی بمانند و با سرعت بیشتری از بدن خارج شوند. محققان به مصرف روزانه فیبر خوراکی تاکید دارند و در بین خوراکی های حاوی فیبر، کشمش با دارا بودن هر دو نوع فیبرهای محلول و غیرمحلول از جایگاه ویژه ای برخوردار است. جالب است بدانید که مقدار فیبر در کشمش آفتاب خشک، بیشتر از کشمش های معمولی است. در کشمش نوعی فیبر به نام فروکتان وجود دارد که در طول روند خشک شدن انگور، از قند موجود در آن تشکیل می شود؛ در حقیقت انگور فاقد فروکتان است. کشمش، به ویژه کشمش آفتاب خشک، سرشار از ترکیبات پری بیوتیک است. پری بیوتیک ها، بخشی از مواد غذایی هستند که بدن انسان قادر به هضم آن نیست، و رشد و فعالیت باکتری های ساکن روده را تحریک می کنند. مهمترین فواید پری بیوتیک ها عبارت است از: کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، کاهش سطح تری گلیسرید و کلسترول خون و در نتیجه ارتقای سلامت دستگاه قلبی عروقی، افزایش جذب کلسیم و منیزیوم و در نتیجه تقویت ساختار استخوان ها.
انگور سرشار از تارتاریک اسید (TA) است، اما به یاد داشته باشید که به دلیل پایین بودن حلالیت این ترکیب در آب، میزان تارتاریک اسید در آب انگور و شراب انگور کم است. نکته جالب توجه دیگر این است که مقدار TA در کشمش بیشتر از انگور است. تارتاریک اسید باعث تسهیل حرکت مدفوع در طول روده بزرگ می شود و به خروج سریع مواد زاید و سمی از بدن کمک می کند. باکتری های ساکن روده با فراوری TA، ترکیبات مفید و سودمندی برای سلول های روده تولید می کنند. TA با افزایش بازجذب کلسیم و آهن در روده، به بازیابی مواد معدنی در دستگاه گوارش کمک می کند. توانایی تارتاریک اسید در بازجذب آهن به حدی است که در برنامه های سلامت ملی هندوستان برای مقابله با شیوع کم خونی، غنی سازی مواد غذایی با TA در دستور کار قرار گرفته است. فراموش نکنید که کشمش یک منبع خوب برای تامین آهن بدن شماست، و وجود این ماده معدنی مهم نیز به خاصیت خون ساز بودن کشمش می افزاید.
شاید شما فکر کنید که خوراکی های شیرین هم مانند قند و شیرینی، همگی باعث فساد دندان می شوند؛ اما جالب است بدانید کشمش با وجودی که شیرین و چسبناک است اما بر دندان اثر مخربی ندارد و باعث خرابی دندان نمیشود. پس شما می توانید کشمش را جایگزین قند و آبنبات بکنید تا ضمن تامین انرژی و بهره مندی از انواع مواد معدنی و ترکیبات مغذّی به سلامت دندان هایتان کمک کنید. اولئونولیک اسید موجود در کشمش مانع رشد باکتری های مولد فساد دندان بوده و از اتصال باکتری به سطح دندان نیز جلوگیری می کند. همچنین ترکیبی به نام بتولین betuline خاصیت ضد میکروبی دارد. از آنجا که بیشترین میزان قندهای موجود در کشمش از نوع فروکتوز و گلوکز است، اثر تخریبی ساکارز(قند موجود در شکر) را ندارند. به طور کلی کشمش با مقاوم سازی حفره دهانی در برابر بیماری ها، از فساد دندان و التهاب لثه جلوگیری کرده، و به سفید شدن دندان هاو و ساخت مینای دندان نیز کمک می کند.
به کشمش به عنوان یک منبع انرژی نگاه کنید. به دلیل وجود کربوهیدرات ها، مصرف کشمش می تواند انرژی مورد نیاز بدن شما را تامین کند و حتی مصرف آن قبل از ورزش و تمرین نیز مقدار قابل ملاحظه ای قند آماده را در دسترس سلول های بدن شما قرار می دهد. با توجه به پایین بودن شاخص قندی کشمش، سطح قند خون و سطح انرژی بدن یکنواخت باقی می ماند و در طول فعالیت ورزشی بدن اصطلاحاً کم نمی آورد.
مصرف کشمش در تنظیم سطح قند خون در افراد دیابتی، و نیز کاهش خطر ابتلا به دیابت نقش دارد. فیبر خوراکی موجود در کشمش باعث می شود تا بدن شما به آهستگی قند طبیعی کشمش را مورد استفاده قرار دهد و در نتیجه از افزایش ناگهانی سطح انولین خون جلوگی
انواع مختلف آنتی اکسیدان ها در کشمش وجود دارد که در رفع آسیب رسانی رادیکال های آزاد به سلول های بدن و جلوگیری از بروز سرطان نقش دارد. پلی فنول ها مهمترین گروه این ترکیبات هستند.
هندوانه در ايران در اکثر نقاط کشور بصورت ديم و آبي کاشت شده و ارقام ديم آن در گرگان، جيرفت، خراسان، خوزستان، بندرعباس، گيلان، مازندران، آذربايجان کاشت ميشود. ارقام مخصوص توليد تخمه آجيلي یا همان تخمه ژاپني قرمز نيز در شهرهاي جوين، نيشابور و سبزوار کشت ميشود. این نوع هندوانه نسبت به انواع دیگر، شیرینی و قرمزی چندانی ندارد ولی تخم هایش فوق العاده درشت و پر مغز است و آن را فقط به خاطر همان تخم هایش می کارند. بدین صورت که پس از برداشت، هندوانه ها را زیر افتاب خشک می کنند، بعد آنها را چوب می زنند، و تخم هایشان را جدا کرده و تفت می دهند.
در 100 گرم تخمه هندوانه 590 کالری انرژی و در 10 عدد آن، 5 کالری انرژی نهفته است. ترکیبات موجود در این تخمه نظیر انواع دیگر است و مصرف متعادل آن میتواند از کم خونی، بی اشتهایی، سوء جذب و التهاب جلوگیری نماید. کلسیم آن در بین زنان یائسه جهت پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان مفید به نظر میرسد.
برخی از خواص تخم هندوانه به شرح زیر است:
تخم هندوانه را در حرقه البول یعنی سوزش ادرار می توان مصرف کرد.
تخم هندوانه در درمان لاغری کلیه اثر گذار است.
تخم هندوانه قرحه مثانه مفید است.
تخم هندوانه برای خشونت سینه دارویی مفید است.
تخم هندوانه در درمان نفث الدّم ریه کاربرد دارد.
تخم هندوانه برای تب های حارّ و تشنگی خوب است.
تخم هندوانه برای سرفه بسیار مفید است.
تخم هندوانه در درمان قرحه امعاء مفید است.
خواص شگفت انگیز چلغوزه . چلغوزه یکی از دانه های بسیار مغذّی است که در هر 100 گرم از آن، 673 کالری انرژی نهفته است. انرژی زیادی که در چلغوز وجود دارد تا حد زیادی به خاطر چربی های غیراشباع مونو از نوع اولئیک اسید است که باعث کاهش کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب آن می شود. اولئیک اسید و پینولنیک اسید مهمترین اسیدهای چرب غیراشباع چلغوزه هستند که باعث کاهش کلسترول بد خون می شوند. حتما می دانید که ذرات کلسترول با چسبیدن به دیواره رگ ها، مسیر جریان خون را مسدود می کنند و عامل مهمی در ایجاد لخته های خونی و سکته قلبی هستند. مطالعات و تحقیقات فراوانی که روی انواع رژیم های غذایی صورت گرفته است، ثابت کرده که رژیم غذایی مدیترانه ای که غنی از چربی مفید غیراشباع است با تنظیم چربی خون، نقش مهمی در کاهش خطرپذیری ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارد.
پینولنیک اسید یکی از اسیدهای چرب مفید موجود در چلغوزه است که همراه با محتوای پروتئین بالای چلغوزه، در سرکوب اشتها و کاهش وزن تاثیر دارد. در دستگاه گوارش انسان، آنزیم ها و مولکول هایی وجود دارند که باعث سرکوب اشتها می شوند و با کم کردن سرعت حرکت معده و به تعویق انداختن گوارش، احساس پر بودن معده به انسان دست می دهد؛ ترکیبات موجود در چلغوزه نقش مهمی در آزادسازی این مواد دارد. تحقیقات ثابت کرده که مصرف چلغوزک، سطح هورمون تنظیم کننده اشتها را تنظیم کرده و به کاهش اشتها تا چهار ساعت پس از صرف وعده غذایی کم می کند. در مطالعات مختلفی که در مورد اثر مصرف چلغوزه بر روی وزن انجام شده، مشخص گشته افرادی که هر روز چلغوزه می خورند میانگین وزن کمتر، سایز دور کمر پایینتر و مقاومت انسولینی کمتری دارند.
آنتی اکسیدان های مختلفی از قبیل انواع ویتامین ها(A، B، C، K) و لوتین در چلغوز وجود دارد. چلغوز مثل بادام منبع غنی ویتامین E است و هیچ یک از اعضای دنیای آجیل و خشکبار، در داشتن ویتامین E به پای این دو نمی رسند. ویتامین E مهمترین آنتی اکسیدان محلول در چربی بدن است و با رادیکال های آزادی که به ساختارهای دارای چربی سلول ها آسیب می رسانند مبارزه می کند. با توجه به این ویژگی، ویتامین E دارای اثر ضد التهابی قوی و به خصوص کاهش نشانه های بیماری هایی مثل آسم، اوستئوآرتریت و روماتوئید است. همچنین ویتامین E خطرپذیری ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش داده، شدت و فراوانی علایم یائسگی در زنان را تخفیف داده، و از پیشرفت عوارض دیابت جلوگیری می کند. ویتامین E یکی از مهمترین آنتی اکسیدان های موجود در ذرات کلسترول است که از اکسید شدن کلسترول توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کند. ذرات کلسترول فقط در صورت اکسید شدن، به دیواره رگها می چسبند و در نهایت باعث تصلب شرایین، انسداد عروق و سکته قلبی می شود. ویتامین E نقش بسیار مهمی در حفاظت در برابر بیماری های قلبی عروقی دارد. چلغوز به خاطر دارا بودن چربی های مفید و ویتامین E نقش مهمی در حفظ شادابی و رطوبت پوست دارد. ویتامین های گروه B از قبیل نیاسین، فولات، تیامین و ریبوفلاوین در چلغوزه وجود دارد که در متابولیسم کربوهیدرات ها و پروتئین ها و چربی ها، و همچنین در ساختار آنزیم های مهم بدن شرکت دارند. ویتامین K یکی از ترکیبات مهمی است که در فرایند انعقاد خون، دردهای قاعدگی زنان و بهبود گردش خون نقش دارد.
چلغوزه یک خوراکی بدون گلوتن است و از این رو می تواند در برنامه غذایی افراد مبتلا به بیماری سلیاک و افرادی که به مشتقات گندم حساسیت دارند گنجانده شود.
منگنز، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیوم، روی و سلنیوم از مهمترین مواد معدنی موجود در چلغوزه هستند. آهن بخش مهمی از مولکول هموگلوبین است که وظیفه ترابری اکسیژن بین ریه و سلول های بدن را بر عهده داشته و از این رو در تامین انرژی بدن و حفظ حیات سلول ها نقش تعیین کننده ای دارد. دریافت مقدار کافی آهن برای فراد مبتلا به کم خونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پتاسیم، تشکیل دهنده ی بخش مهمی از مایعات بین سلولی است که در تنظیم ضربان قلب و فشار خون نقش مهمی دارد. از این رو می توان گفت پتاسیم می تواند نقش تعیین کننده ای در جلوگیری از بیماری های قلبی عروقی داشته باشد. چلغوزه یکی از غنی ترین مواد غذایی از نظر منگنز است. منگنز جزوی از ساختار یکی از مهمترین آنزیم های سم زدای بدن که با رادیکال های آزاد مقابله می کند، می باشد. فیبر خوراکی موجود در چلغوزه در سلامت روده بزرگ و جلوگیری از یبوست نقش دارد. دریافت مقدار کافی منیزیوم، با کاهش فشار خون و کاهش خطر بروز بیماری های قلبی ارتباط مستقیم دارد. فشار خون یکی از عوامل مهم بیماری زاست که می تواند باعث بروز بیماری های قلبی، سکته قلبی، نارسایی کلیوی و بیماری های چشم شود.
وقتی صحبت از سلامت استخوان و داشتن استخوان های محکم و قوی می شود، همه یاد کلسیم می افتیم و از بچگی به همه ما یاد دادند که هر روز یک لیوان شیر پاستوریزه بخوریم تا استخوان هایمان محکم شود. اما بد نیست بدانید که شیر تازه و خام حالت قلیایی دارد ولی بر اثر فرایند پاستوریزاسیون، اسیدی می شود. وقتی شما این شیر را می خورید، در بدن شما اسیدوز رخ می دهد و به بیان دیگر از همه جای بدن شما از جمله استخوان هایتان leech alkaline. ما به شما خواهیم آموخت که ویتامین K خیلی بهتر از کلسیم به تقویت استخوان های شما کمک می کند. شما می توانید از غذاهای مختلفی به جز شیر، کلسیم دریافت کنید اما اگر دچار کمبود ویتامین K باشید؛ فارغ از این که چقدر کلسیم می خورید به شدت در معرض خطر ابتلا به ضعف استخوان و پوکی استخوان هستید. در مطالعات مختلف تایید شده است که احتمال شکستن استخوان در زنان و مردانی که مقدار ویتامین K2 بالایی دریافت می کنند، 65% کمتر از کسانی است که دچار کمبود این ویتامین هستند. چلغوزه منبع خوبی برای تامین نیاز روزانه بدن شما به ویتامین K است و از این طریق به داشتن استخوان های محکم کمک می کند. نکته جالب دیگر در مورد مصرف چلغوزه، کاربرد دوگانه آن در مورد کاهش کلسترول خون و رفع کمبود ویتامین K است. اگر شما به علت کلسترول خون بالا از داروهای کاهش دهنده کلسترول استفاده می کنید، این داروها باعث کمبود ویتامین K می شود. یعنی شما با مصرف دارو برای پایین آوردن کلسترول خون، در معرض کمبود ویتامین K قرار خواهید گرفت. اما اگر شما چلغوزه مصرف می کنید، هم به طور طبیعی باعث کاهش کلسترول خون شما می شود، هم از افزایش کلسترول خون جلوگیری می کند، هم ویتامین K بدن شما را تامین می کند، و در نتیجه شما نیازی به مصرف داروهایی که باعث کمبود ویتامین K می شود نخواهید داشت. فراموش نکنید در بین آجیل ها، چلغوزه و بادام هندی مقدار مناسبی ویتامین K دارند.
چلغوزه مثل کلم پیچ، سرشار از لوتین است. لوتین یک آنتی اکسیدان کاروتنوئیدی است که به ویتامین چشم معروف است. متاسفانه بدن انسان قادر به ساخت لوتین نیست و لذا باید آن را از طریق مواد غذایی جذب کند. از بین حدود 600 نوع کاروتنوئید مختلف که در بدن انسان مورد استفاده قرار می گیرد، بیست نوع از آن به چشم منتقل می شود و از این بین دو نوع از آن که شامل لوتین و زیزانتین است، به مقدار زیاد در ماکولای چشم انباشته می شوند. لوتین و زیزانتین نقش مهمی در حفاظت از ماکولای چشم در برابر رادیکال های آزاد، نور خورشید و جلوگیری از گلوکوما و تخریب ماکولا دارند.
مصرف چلغوزه به دلیل وجود مقدار زیاد منیزیوم در آن نقش مهمی در بهبود خلق و خو، آرامش فردی، جلوگیری از عصبانیت، و مهار افسردگی دارد.
مقدار زیادی فیبرهای خوراکی، مواد معدنی، ویتامین و آنتی اکسیدان ها در مغز فندق وجود دارد که در سلامت بدن و جلوگیری از بروز بیماری ها و سرطان نقش دارد.
مغز فندق منبع انواع ویتامین های گروه B است و فولات، ریبوفلاوین، نیاسین، تیامین، پانتوتنیک اسید و پیریدوکسین در آن وجود دارد. در هر یکصد گرم فندق، 15 گرم ویتامین E وجود دارد، یعنی تمام 100% نیاز روزانه بدن به این ماده را تامین می کند؛ از این حیث مغز فندق منبع غنی ویتامین E به شمار می آید. این ویتامین، یک آنتی اکسیدان فوق العاده قوی و محلول در چربی است که موجب تقویت غشای سول ها شده و در برایر آسیب های رادیکال های آزاد از آنها محاغظت می کند.
مواد معدنی مختلف از قبیل منگنز، پتاسیم، کلسیم، مس، آهن، منیزیوم، روی و سلنیوم به میزان قابل توجهی در مغز فندق وجود دارد. مس و منگنز به عنوان مهمترین اجزای آنزیم های آنتی اکسیدانی عمل می کنند. آهن در جلوگیری از کم خونی نقش دارد. کلسیم، منیزیوم و فسفر در متابولیسم استخوان ایفای نقش می کنند. روی، نقش مهمی در هورمون های جنسی دارد. پتاسیم، برای تحریک سیستم عصبی و عملکرد مناسب عضلات و ماهیچه ها ضروری است.
سلامت قلب
در بین تمام آجیل ها، فندق به دلیل ترکیب خاص چربی های موجود در آن از جایگاه منحصربفردی برخوردار است. در مغز فندق مقدار اسیدهای چرب غیراشباع مونو از قبیل اولئیک اسید و لینولنیک اسید، بیشتر از سایر انواع چربی هاست که به کاهش کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب خون کمک می کند. تحقیقات ثابت کرده که مصرف این چربی های خوب از بروز بیماری های عروق کرونر قلب و سکته قلبی جلوگیری می کند. مغز فندق در سلامت قلب تاثیر مثبتی دارد و می توان آن را دوست قلب نامید. مغز فندق حاوی مواد معدنی موثر در کاهش فشار خون از قبیل کلسیم، منیزیوم و پتاسیم است. همچنین دارای کمترین مقدار چربی های اشباع در بین آجیل ها می باشد. فندق به کاهش سطح تری گلیسرید و افزایش سطح کلسترول خوب HDL کمک کرده، و در پایین آمدن نسبت کلسترول کل به HDL نقش دارد. اسید آمینه آرژنین که در فندق وجود دارد، به همراه مس موجود در فندق به سلامت رگ های خونی کمک می کند.همچنین ویتامین E فندق، از اکسیداسیون ذرات LDL جلوگیری می کند.
سلامت پوست
ویتامین E پوست را در برابر تاثیرات مضر نور خورشید حفظ می کند و خطر ابتلا به سرطان پوست و لکه های تیره روی پوست را کاهش می دهد. ویتامین E برای حفظ یکپارچگی غشاء سلول ها لازم و ضروری می باشد و از پیری زودرس پیشگیری می کند. از پوست در برابر حملات رادیکال های آزاد مضر حفاظت می کند. از دیگر خواص فندق برای پوست مبارزه با خشکی پوست است. ماساژ مداوم صورت با استفاده از روغن فندق پوست را در برابر خشکی محافظت می کند.
پیشگیری از سرطان ها فندق عواملی که سبب پیشرفت سلول های سرطانی می شوند را از بین می برد. سلول های بد موجود در بدن را حذف می کند و از احتمال خطر ابتلا به سرطان پیشگیری می کند. در بین آجیل ها فقط بعضی از آن ها دارای آنتی اکسیدان ویتامین A هستند، که فندق یکی از آن هاست. بتا سیتوسترول، ترکیب موجود در فندق ها خطر ابتلا به سرطان سینه و پروستات را کاهش می دهد. فندق حاوی آلفا تکوفرول است که خطر ابتلا به سرطان مثانه را کاهش می دهد. در بین تمام آجیل ها، فندق حاوی بیشترین مقدار پروآنتوسیانیدین PAC است. قدرت آنتی اکسیدانی PACها، بیست برابر بیشتر از ویتامین C و پنجاه برابر بیشتر از ویتامین E است. PACها در استحکام عروق خونی، جلوگیری از سخت شدن پلاکت ها در سرخرگ، کاهش فشار خون، و کاهش خطرپذیری ابتلا به بیماری های قلبی عروقی نقش دارند. در صورتی که فندق با پوست قهوه ای روی مغز آن مصرف شود، محتوای ترکیبات فنولی آن 10 برابر، و محتوای PAC آن، سه برابر بیشتر از مغز فندق سفید شده است. جالب است بدانید که پوست فندق، تا هشت برابر بیشتر از شکلات تلخ آنتی اکسیدان دارد.
سلامت دستگاه گوارش
فندق منبع غنی از فیبر خوراکی می باشد که باعث سلامت دستگاه گوارش، کمک به تسهیل حرکت مدفوع در طول روده بزرگ، و جلوگیری از بروز یبوست است.
ضد استرس و افسردگی
فندق دارای اسید آلفا لینولنیک و اسید های چرب امگا۳ می باشد. مصرف این اسیدها همراه با ویتامین B نقش مهمی در پیشگیری و تسکین شرایط روانی شامل اضراب، استرس، افسردگی و حتی اسکیزوفرنی دارند. این عناصر باعث افزایش حافظه شما می شود و نقش مهمی در سوخت و ساز انتقال دهنده های عصبی دارند. خوردن شکلات با مغز فندق باعث رفع ناراحتی ها می شود.
سلامت زنان باردار
استفاده از مواد مغذی در طول دوره حاملگی برای حفظ سلامت مادر و نوزاد بسیار مهم است. فندق منبع غنی از مواد غذایی مختلف و مورد نیاز از جمله آهن و کلسیم برای حاملگی می باشد. یکی از مهمترین ترکیباتی که در مغز فندق به وفور یافت می شود، فولات است. در 100 گرم مغز فندق، 113 میکروگرم فولات وجود دارد که در حدود 28% از نیاز روزانه بدن به این ماده را تامین می کند. فولات یکی از ویتامین های مهم گروه B است که از کم خونی آنمی مگالوبلاستیک جلوگیری می کند. فولات در کاهش خطرپذیری ابتلا به بیماری های قلبی و پارکینسون نقش دارد. همچنین مصرف فولات در زنان باردار، خطر نقص لوله عصبی در جنین را کاهش می دهد. جالب است بدانید که در بین تمام آجیل ها، فندق دارای بیشترین مقدار فولات است.
پیشگیری از دیابت
مصرف فندق توسط پزشک به افراد مبتلا به دیابت بویژه نوع ۲ توصیه می گردد. یکی دیگر از خواص فندق کاهش سطح قند خون می باشد. قبل از اضافه کردن این دانه به رژیم غذایی افراد دیابتی حتما با پزشک خود مشورت کنید. فندق به دلیل اینکه دارای مقدار کمی مواد نشاستهای است و نیز دارای مواد معدنی زیادی مانند کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیوم، سدیم و آهن است، غذای بسیار خوبی برای مبتلایان به دیابت محسوب میشود.
آخرین دیدگاهها