میوه ها و سبزیجات، رنگین کمان سلامتی و سرشار از انواع مواد معدنی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات مفید و ریزمغذّی های گوناگون هستند. خشکبار و میوه های خشک نیز همان طعم و مزه را با برخی تغییرات در ارزش غذایی برای شما به ارمغان می آورند.
خشک کردن، بدون شک قدیمی ترین راه برای نگهداری طولانی مدت مواد غذایی مختلف از قبیل میوه و سبزیجات و گوشت بوده است. در زمان های قدیم و از زمان انسان های نخستین، با خشک کردن مواد غذایی زیر نور آفتاب یا با قرار دادن آن در سایه، محتوای آب خوراکی ها را حذف می کردند. در بعضی مناطق میوه ها را در برگ درخت خرما می پیچاندند و در زیر خاک داغ دفن می کردند تا خشک شود. در حالی که خشک کردن مواد غذایی در تمام خانه ها به شیوه سنتی و خانگی مرسوم بوده است، از اواسط قرن نوزدهم میلادی خشک کردن صنعتی به کار گرفته شد. امروزه انواع فر، آون و دستگاه های خشک کن خانگی و صنعتی به همراه انواع مواد نگهدارنده شیمیایی تنوع بسیار زیادی به دنیای میوه های خشک و خشکبار داده است. در خیلی از خانه ها، خودشان اقدام به تهیه ی میوه های خشک می کنند. در هر حال شکی نیست که به علت تغلیظ مواد قندی در میوه های خشک، این خوراکی ها ممکن است حتی خوشمزه تر از نوع تازه باشد.
وجود آب در میوه ها و سبزیجات آن را به یک محیط مناسب برای رشد میکروارگانیسم ها و همچنین انجام واکنش های آنزیمی نظیر تخمیر و در نتیجه فساد ماده غذایی تبدیل می کند. مهمترین عامل فساد میوه ها و سبزیجات تازه، آب موجود در آن هاست. از این رو مقدار آب موجود در میوه ها باید تا حد مشخصی کاهش یابد تا مانع از فساد گردد. این میزان آب برای میوه های خشک 18 تا 23% و برای سبزیجات خشک 8 تا 12% است. با حذف محتوای آب میوه ها، از وزن و حجم آن کاسته شده و یک محصول تغلیظ شده با ماندگاری بالا به دست می آید.
بعضی از میوه ها به صورت درسته و کامل، و برخی دیگر به صورت ورقه ای و اسلایس خشک می شوند. برای نمونه آلو، آلبالو، انجیر، خرما و قیصی به صورت درسته؛ و زردآلو، سیب، هلو و موز به صورت اسلایس خشک می شوند.
در روش سنتی معمولاً خشک کردن زیر نور خورشید انجام شده و در نتیجه ی آن تمام خواص غذایی زیستی و تمامی رنگدانه های گیاهی حفظ می شود. این میوه ها که نزد عموم به نام “آفتاب خشک” معروف هستند، بر خلاف میوه های خشک صنعتی یا “تیزابی”، ظاهر زیبایی ندارند و اغلب سیاه و خشک هستند. بیشتر مصرف کنندگان به دلیل رنگ روشن و تمیز بودن ظاهری میوه های تیزابی، این نوع محصولات را انتخاب می کنند؛ اما شما این اشتباه را نکنید و سعی کنید میوه های آفتاب خشک و طبیعی را که فاقد مواد نگهدارنده هستند انتخاب کنید.